BORSA YATIRIMCILARININ SIKLIKLA TAKİP ETTİĞİ FEDERAL FON ORANI NEDİR, NASIL BİR İŞLEVİ VAR?
Federal fon oranı, bankaların birbirlerine kısa vadeli dönemler için bir gecede verdikleri borçların faizidir. Gecelik faiz oranı da denmektedir. ABD Merkez Bankası (FED), federal fon oranını yakından takip eder. Bu oran, yatırımcıları ve tüketicileri etkiler.
Federal Fon Oranı (Gecelik Faiz Oranı) Nedir?
Federal fon oranı, bankaların fazla rezervlerini bir gecede birbirlerine borç olarak vermesidir. Bu işlem, Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) tarafından belirlenir. FOMC, ekonomik takvimde de takip edilmesi gereken bir komitedir çünkü verdiği kararlar piyasayı etkilemektedir. Bu komite, federal fon oranını belirlemek için yılda sekiz defa toplanır. Ekonomik koşullara göre toplanmalarda değişiklik görülebilir.
Bankaların federal fon oranı için gecelik borç vermeleri FOMC tarafından zorunlu kılınmamıştır. Komite, bir hedef oran belirler ve borç verecek olan bankalar bu orana göre görüşmeler gerçekleştirir. Bunun sonudunda federal fon oranı belirlenir. Hedef fon oranı, tüm işlemlerdeki faiz oranlarının ağırlıklı ortalamasının alınmasıyla ortaya çıkar.
Eğer FOMC faiz oranının düşürülmesini isterse, Fed üye bankalardan menkul kıymet satın alır ve bankaların bilançolarına kredi yatırarak onlara rezerv sağlar. Eğer Fed faiz oranlarının yüksek olmasını isterse menkul kıymetleri bankalara satar ve bilançolarında bulunan fonları çıkartmış olur. Bu işlemle birlikte faiz oranları yükselir.
Federal fon oranı ve faiz oranı arasındaki fark nedir?
Federal fon oranı, bankaların bir gecede birbirlerine verecekleri borç aralığını belirler. Bu da borçlanma maliyetlerini ve finansal koşulları kısa vadeli etkileyerek borsaların tepki vermesine yol açar.Merkez bankasının belirlediği faiz oranı ise bankaların borçlanma maliyet oranını belirler ve federal fon oranına göre uzun vadelidir. Her iki oran da ABD için önemli finansal göstergeler arasındadır.
Federal Fon Oranının İşlevi Nedir?
Fed, rezerv gereksinimlerini karşılamak için çeşitli yollar izler. Federal fon oranı da onlardan bir tanesidir. Bu nedenle bankalar arasında gerçekleşen bu borç alıp verme işlemi Fed tarafından zorunlu kılınmıştır.
Bu fon oranı; tüketici kredileri, kredi kartlarını, tahvilleri, hisse senetlerini, istihdamı kısa vadede etkileyebilir. Bunun yanı sıra borsaları da etkileme kapasitesi bulunmaktadır. Federal fon oranı, ABD dolarını, hane halkarını ve işletmeleri etkiler. Bu sebeplerden ötürü hem tüketiciler hem de yatırımcılar FOMC kararını takip ederler.
FOMC; enflasyon, resesyon, ekonomik büyüme gibi konularda görülen problemlerde çeşitli ekonomik göstergelere dayalı olarak faiz oranında karar alır. Söz konusu ekonomik göstergeler arasında çekirdek enflasyon oranı, dayanıklı mal siparişleri gibi ölçümler bulunur. Bu ölçümler de ekonomik takvimde yer alır ve takip edilmeleri önem arz eder.
Federal fon oranı, ekonomik koşullara göre yıllar içinde değişiklik göstermiştir. 1980'lerin başlarında enflasyon nedeniyle fon oranı %20 civarına çıktı. ABD'deki büyük resesyon sırasında ekonomik büyümeyi sağlamak için federal fon oranı %0 - %0,25 seviyesine indi.
Coivd-19 pandemisi başladığında, 3 Mart'ta oran %1 - %1,25 aralığındaydı. Bu oran %0 - %0,25'e düşürüldü.
Yatırımcılar İçin Bu Oran Neden Önemlidir?
Yatırımcılar, gecelik faiz oranını yakından takip ederler çünkü borsa bu orandan etkilenir. ABD borsaları, FOMC kararına güçlü bir tepki verir. Borsa analistleri, bu oranın ne olabileceğine dair fikir edinmek için FOMC üyelerinin açıklamalarına ve toplantı tutanaklarına dikkat ederler.
Örneğin, federal fon oranı açıklandığında faiz oranındaki en ufak bir değişim bile şirketlerin borçlanma maliyetleri üzerinde etki eder. Faiz oranında görülebilecek düşüş, şirketlerin borçlanma maliyetlerini düşürür ve bu da piyasanın yükselmesine neden olabilir.