TEMEL ANALİZ NEDİR, NASIL YAPILIR?

Başarılı bir yatırımcı olmak istiyorsanız, teknik analizin yanında temel analizi de bilmeniz önemlidir. Temel analiz, yatırım yaptığınız enstrümanların gerçek piyasa değerini belirlemenizi sağlar. Çoğunlukla kısa vadeli yatırımları değerlendirmek için kullanılan teknik analizlerin aksine, temel analiz yatırımcıların uzun vadede daha iyi bir performans göstermesinde yardımcı olur.

Temel analizin ana unsurlarına dair detaylı açıklamalar için okumaya devam edin.

Temel Analiz Nedir?

Temel analiz, bir enstrümanın gerçek değerini değerlendirme ve gelecekte fiyatını etkileyebilecek faktörleri analiz etme yöntemidir. Bu analiz; dış gelişmelere ve etkilerine, finansal tablolara ve endüstri trendlerine dayanmaktadır.

Temel analiz, piyasa analizinin iki ana yönteminden birisidir. Diğer analiz türü "Teknik Analiz" olarak bilinir ve en çok kullanılan yöntemdir. Teknik analizciler alım satım yapmak için ihtiyaç duydukları tüm bilgileri grafiklerden alırken, temel analiz yapanlar varlıkların fiyat hareketlerinin dışındaki faktörlere (haberler, ekonomik raporlar, vb.) bakarlar. Bu tür analizler ağırlıklı olarak hisse senedi yatırımı yapan kişiler tarafından uygulanmakla birlikte forex, tahvil ve türevler de dahil olmak üzere birçok menkul kıymete uygulanabilir.

Temel Analiz ve Teknik Analiz farkını öğrenmek için buraya tıklayın.

Temel Analiz Nasıl Yapılır?

Temel analistler; önemli politik, sosyal ve ekonomik olaylar da dahil olmak üzere piyasaları ve piyasalarda bulunan enstrümanların gerçek değerini etkileyebilecek her konuda bilgi sahibi olmaya çalışır. Temel analize güvenen yatırımcılar, genellikle ekonomik takvimleri baz alarak analiz yaparlar. Yani ülkelere göre tüm ekonomik olaylar hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olurlar.

Arz ve talebin de piyasada fiyatlar üzerinde etkisi vardır. Bu nedenle, yatırımcılar arz ve talep üzerinde etkisi olan tüm olguları dikkatle analiz ederler. Örneğin, bir ülkedeki işsizlik oranı arttığında arz ve talep düşer. Bu durumun söz konusu ülkenin ekonomisi üzerinde doğrudan bir etkisi olacaktır ve ülkedeki ilgili para birimine olan talep azalacaktır.

Temel analize güvenen yatırımcılar, mevcut piyasa değeri gerçek değerinin altında veya üzerinde olan enstrümanları ararlar. Örneğin, bir hisse senedinin gerçek fiyatı mevcut piyasa fiyatından yüksek olduğunda, temel analist onu satın alır.

Yatırımcıların temel analizleri için seçebilecekleri araçlar, her varlığın alım satım durumuna bağlı olarak değişir. Örneğin, hisse senedi yatırımcıları bir şirketin kazanç raporundaki rakamlara bakmayı seçebilirler: gelir, hisse başına kazanç (EPS), öngörülen büyüme veya kar marjları. Forex yatırımcıları, merkez bankası tarafından yayınlanan ve ülke ekonomisi hakkında bilgi veren rakamları değerlendirmeyi tercih edebilir.

Temel Analizin Araçları

Temel analizin ana araçları sayılara dayalıdır ve şunları içerir:

Hisse başına kazanç,
Fiyat / kazanç oranı,
Öngörülen kazanç artışı,
Satış fiyatı,
Temettü ödeme oranı,
Temettü getirisi,
Defter değeri,
Özkaynak karlılığı,
Bilanço analizi.

Temel analiz yapmak için, varlığın ve altında yatan faktörlerin derinlemesine ve çok yönlü bir çalışmasını tamamlamak gerekir. Böylece, varlığın gelecekteki fiyatı ve piyasadaki gelişimi üzerine tahminde bulunma/belirleme yapmak kolaylaşacaktır. Varlıkların aşırı değerlenmiş olmasına ya da değer düşüklüğü yaşayıp yaşamadığına bakılmaksızın varlıkların gerçek cari değerini ve gelecekteki değerini belirlemek için bir veri kombinasyonu kullanılır.

Temel Analizin Avantajları ve Dezavantajları

+Temel analiz, yatırımcıların almak veya satmak istedikleri varlıklar hakkında akılcı kararlar almalarını ve doğru bilgilere ulaşmalarını sağlar. Söz konusu bilgiler finansal verilere dayanır ve objektiftir.

+Temel analiz uzun vadeye odaklanır. Sektördeki eğilimleri ve bunlardan en iyi şekilde yararlanabilecekleri şirketleri belirleyen yatırımcılar gerçek anlamda kar elde edebilirler.

+Yatırımcılar bir varlığın aşırı ya da düşük değerli olup olmadığını belirleyerek mevcut piyasa değerini karşılaştırabilir. Bu sayede, piyasa düzeltmesi gerçekleştiğinde kar elde edilir.

+Beklenen kazançlar genellikle hisse fiyatlarını artırır. Temel yatırımcılar ise daha önceden sektör araştırması yapmış oldukları için bu durumdan karlı çıkar.

-Temel analiz zaman alıcı olabilir, çünkü incelenmesi gereken birçok veri ve analiz bulunur.

-Temel analiz piyasaya uzun vadeli baktığından, analiz sonuçları hızlı kararlar için uygun değildir. Kısa vadeli işlem yapmak isteyen yatırımcılar için tercih sebebi değildir.

-Bir şirketin kazancını, varlıklarını ve zaman içindeki fiyatını etkileyebilecek çok sayıda faktör vardır. Bunların çok iyi değerlendirilmesi gerekir. Aynı zamanda, şirketlerin bildirdiği kazançlar aldatıcı veya şüpheli olabilir.

-Analiz yapmak için kullanılan veriler güncel olmayabilir. Ayrıca, rastgele olaylar (petrol dökülmesi) ve ani gelişmeler bu analizde dikkate alınmaz.

Temel Analize Getirilen Bazı Eleştiriler

Etkin piyasa takipçileri, temel analizin kötüye gittiğine inanıyor çünkü
bir yatırımcının kamuya açık bilgileri kullanarak yanlış fiyatlandırılmış varlıkları tespit etmesinin mümkün olmadığını savunuyorlar. Bununla birlikte temel analize getirilen en büyük eleştiri, bu analizin pek de pratik olmamasıdır. Sebebi ise temel analistlerin bir enstrümanı ve bu enstrümanın sahip olduğu değişkenlerin belirsiz sonuçlar ortaya çıkarmasıdır.

Kullanılan herhangi bir analizin tam anlamıyla doğru veya yanlış bir uygulama yolu yoktur. Yatırımlarınız ve kullandığınız analizler tamamen sizin kişiliğinize, yatırım hedeflerinize, işlem tarz ve yönteminize bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu nedenle temel analizin size uygun olup olmadığını iyice düşünüp tartarak hareket etmenizde fayda var. Bununla birlikte, birçok yatırımcı temel ve teknik analizi birlikte kullanmayı tercih ettiğini belirtiyor. Siz de kendinize uygun bir strateji oluşturarak her iki analizi de deneyebilirsiniz.