TEKNİK ANALİZ vs TEMEL ANALİZ: HANGİSİ İYİ?

Borsa araştırması söz konusu olduğunda, çok sayıda yatırımcı teknik analiz ve temel analiz konusunda kafa karışıklığı yaşıyor.

Fakat hiç merak etmeyin, bu konuda sizinle derinlere ineceğiz. Derinlere indikçe de piyasaya yaklaşımınız kökten değişecek.

İlk önce birkaç soru ile başlayalım:

En iyi yatırımcılar piyasaları nasıl analiz eder?
En iyi yatırım şirketlerinin nasıl bulunacağı konusunda kafanız mı karışık?
"Teknik" ve "temel" terimlerinin anlamını bilmediğiniz için bu işlerden uzak mı duruyorsunuz?

Hadi gelin, tüm sorularınızı açıklığa kavuşturalım.

Teknik analiz ve temel analiz hakkında bilgi edinmek için okumaya devam edin.

TEKNİK ve TEMEL ANALİZ NEDİR?

İki ana hisse senedi analizi çeşidi vardır: temel ve teknik.

-> Temel analiz; kazançlar, borçlar, hisse senetleri, ekonomik koşullar ve şirket yönetimi gibi temel ölçümleri kullanarak bir hissenin değerlendirilmesini içerir.

Temel analistler, bu bilgileri bir şirketin gelecekteki büyüme beklentileri hakkında bilgi edinmek ve hisse senedi fiyatının makul bir değerde olup olmadığını belirlemek için kullanırlar.

-> Teknik analiz; bir hisse senedini grafik, fiyat ve hacim verilerini kullanarak değerlendirmeyi içerir.

Teknik analistler, tarihsel fiyat hareketlerini ve işlem hacmini görmek için grafikler kullanır, belirli kalıplara ve işlem davranışlarına bakarlar. Daha sonra bu bilgileri hisse fiyatının nasıl seyredeceği konusunda bilinçli kararlar vermek için kullanırlar.

Birçok acemi yatırımcı, hangi analiz türünün en iyi olduğu ve neye odaklanmaları gerektiği konusunda sık sık kafa karışıklığı yaiarlar. Öyleyse her iki yönteme de yakından bakalım ve kısa vadeli yatırımcılar için hangisinin ne kadar faydalı olabileceğini görelim.

TEMEL ANALİZ

Bir hisse senedinin ucuz mu yoksa pahalı mı olduğunu belirlemek için temel analizleri kullanmak mantıklıdır. Hisse senedi için gerçeğe uygun bir değer belirlemede yardımcı olur.

Örneğin, bir hisse senedi 50 TL'den işlem görüyor olsun. Temel analist, hisse senedinin 100 TL değerinde olması gerektiğini belirlerse, yatırımcı piyasanın kendiliğinden düzeleceği ve fiyatın 100 TL'ye yükseleceği beklentisi ile hisse senedini alabilir. Overpriced/pahalı bir hisse senedi için tam tersi geçerlidir. Diyelim ki bir temel analistin 100 TL'den işlem gören bir hisse senedi var. Ancak analizler o hissenin 50 TL'ye değdiğini gösteriyor. Bu durum büyük olasılıkla yatırımcıyı o hisseyi satmaya itmede yeterli olacaktır.

Temel analiz, bir şirketin içsel çalışmalarına (yönetim, iş modeli, finansal ve ekonomik koşullar) bakmayı içerir.

Hazırsanız temel analizde kullanılan bazı temel ölçümleri ve kavramları inceleyelim.

1.Şirket Geliri

Gelir, bir şirketin satışlar, ücretler ve telif hakları gibi şeylerle belirli bir süre boyunca elde ettiği gelir tutarıdır ve gider ve zarar gibi iş yapma maliyetlerini hesaba katmaz. Temel analistler, şirketin daha fazla ürün veya hizmeti satması anlamına gelebilecek gelir artışındaki genel eğilimleri ararlar.

2.Earnings per Share - Hisse Başına Kazanç (EPS)

Bir şirketin kazancı, şirketin karı olarak da bilinir. Hisse başına kazanç (EPS) oranı tüm şirketin kazancını alır ve şirketin sahip olduğu hisse sayısına bölünür. Oran, şirketin belirli bir süre içindeki karlılığını gösterir. Temel analistler, rakiplerin stoklarının yanı sıra farklı çeyreklerde EPS rakamlarını karşılaştırırlar. Analistler bu ölçümleri analiz ederek bir şirketin genel finansal sağlığını değerlendirebilirler.

3.Fiyat/Kazanç Oranı (P/E Ratio)

Bir hisse senedinin Fiyat/Kazanç oranı, mevcut hisse senedi fiyatının hisse başına mevcut yıllık karına bölünmesiyle elde edilir. F/K oranı, bir hisse senedinin tarihteki diğer noktalara ve diğer hisse senetlerine kıyasla daha ucuz veya pahalı olup olmadığını belirlemenin basit bir yoludur.

4.Bilanço Analizi

Bilanço, bir şirketin belirli bir zamanda varlıkları, borçları ve özkaynaklarını gösterir. Varlıklar, şirketin o anda sahip olduğu her bir değeri gösterir. Bunlar arasında nakit varlıklar, ekipmanlar, mülkler ve daha fazlası bulunur. Borçlar, bir şirketin sonunda ödemek zorunda kalacağı borçlarıdır. Bu borçlar kısa veya uzun vadede tutulabilir. Özkaynak, varlıkların değeri eksi borçların değeridir. Yani bir şirketin 10 milyon dolarlık varlığı ve 6 milyon dolarlık borcu varsa, bilançoda toplam 4 milyon dolarlık bir özkaynağa sahip olur.

Temel analistler, hisse senedine sahip olan maddi varlıkların değerini belirlemek için bilançoyu kullanırlar. Genel olarak çok fazla özsermayeye sahip iyi sermayeli bir şirket, iyi iş yaptığını gösterir.

-> Temel Analizin Pozitif Yönleri:

Derin temel analizler yaparak, piyasanın fark etmediği bazı şeyleri keşfedebilirsiniz. Bu da size yeni yatırım fırsatları bulmanızda yardımcı olabilir.
Uzun vadeli hisse senedi tutmak istiyorsanız, o hissenin temelde sağlam olduğunu bilmek, özellikle fiyatlar yukarı ve aşağı hareket ettiğinde, sizi daha güvende hissettirir.

-> Temel Analizin Negatif Yönleri:

Temel analiz yapmak çok zaman alabilir ve biraz öznel olabilir. Pek çok temel analist, özellikle iş modellerini ve şirket yönetimini analiz ederken farklı sonuçlara ulaşıyor. Piyasalar genellikle yakın vadedeki duygusal dalgalanmalardan etkilendiğinden, temel analiz kısa vadeli yatırımlar için çok da faydalı olmayabilir.

TEKNİK ANALİZ NEDİR?

Teknik analistler, bir stoğu analiz etmek için tablolara, fiyat hareketine, teknik göstergelere ve işlem hacmine bakar. Hisse fiyatlarının daha sonra ne yapabileceğini belirlemede yardımcı olabilecek bazı grafiklere ve kriterlere bakarlar.

Bazı yatırımcılar, altta yatan faktörleri derinlemesine anlamadan işlem yapmak için teknik analiz kullanır. Aslında, bazıları sadece hisse senedi ticareti yapmak için belli grafik ve çizelgeleri kullanmakla yetinir - yani şirket hakkında hiçbir şey bilmeden.

Şimdi teknik analistlerin kullandığı bazı temel kavramlara, göstergelere ve kalıplara bakalım.

1.Trendler ve Konsolidasyon

Detaylı incelediğinizde hisse senedi fiyatları iki şeyden birisini yapar: trend ya da konsolidasyon.

Bir hisse senedi fiyatı yükseldiğinde, aşağı veya yukarı doğru net ve tutarlı bir yöne doğru hareket eder. Yatırımcılar, fiyatların yukarı doğru hareket etmesi ile yükseliş gösteren hisse senetlerini ya ellerinde tutmak isterler, ya azalan hisse senetlerinden uzak dururlar ya da short yaparlar. Hisse senedi fiyatlarındaki yükseliş eğilimi ve art arda gelen fiyat dalgalanmaları grafiklerde gösterilir.

Bir hisse senedi fiyatında trend eğilimi olmadığında, bir işlem aralığında konsolide olur. Bu, bir hisse senedi fiyatının net bir yönünün olmadığı ancak genellikle iki sıkıntılı alan arasında dolaştığı yerdir. Bir hisse senedi konsolide olduğunda para kazanmak isteyen yatırımcılar iki trend aralığında pozisyon açabilir veya kapatabilirler.

2.Grafik

Grafiklerdeki hisse senedi fiyatları rastgele olmaz. Grafikte görülen rakamlar tüm alım satımların toplamını içerir. Yatırımcının doğrudan etkileri de görülür. İnsan doğası hiçbir zaman gerçekten değişmediğinden, yatırımcılar borsa grafiklerindeki kalıpları öğrenebilirler. Gelecekte bir hisse senedi fiyatının nasıl hareket edebileceği konusunda fikir edinmek için bu grafik modellerini kullanabilirler.

Sayısız grafik olabilir ama hepsini öğrenmenize de gerek yok. Akıllıca olan yaklaşım, birkaç kalıp seçmek ve onlara hakim olmaktır. Bu yazı buna başlamanıza yardımcı olabilir.

3.Destek ve Direnç

Yatırımcılar arasında şuna benzer bir söz vardır: Eğer bir grafiğe çizgi çizebiliyorsanız, karlı bir işlem de yapabilirsiniz.

Sözü geçen çizgilere destek ve direnç seviyeleri denir. Bunlar, piyasanın fiyat olarak tarihsel olarak duraklattığı veya tersine çevirdiği seviyelerdir. Fiyatın yükseldiği yerdeki destek seviyesinin anlamı borsa fiyatını desteklemesidir. Bir direnç seviyesi ise fiyatın düştüğü yerdir -yani fiyata direnç sağlar.

Destek ve direnç, birçok zaman dilimini içeren grafiklerde bulunabilir. Teknik analistler bir grafiği analiz etmeye başladığında, genellikle kilit seviyeleri işaretleyerek işe başlarlar.

4.İşlem Hacmi

Tarihsel hisse senedi fiyatları dışında, grafikler de genellikle hisse senedinin işlem hacmini gösterir. İşlem hacmi, belli bir zaman diliminde işlem gören hisse senetlerinin sayısıdır ve grafiğe bağlı olarak değişir. İşlem hacmi genellikle grafiğin alt kısmında histogram olarak gösterilir.

Ticaret hacmini analiz etmek birçok avantaj sağlayabilir. Mesela, yatırımcıların bir hissede kolaylıkla işlem yapılıp yapılamayacağını göstermesi ve değerlendirme olanağı sağlayabilir. İşlem hacmi, piyasanın genel psikolojisi hakkında da bir gösterge sunar. Örneğin, yüksek işlem hacminde kilit bir seviyeden geçen bir hisse senedi piyasanın heyecanlı/hareketli olduğunu gösterebilir ve buna bağlı olarak da ivmenin muhtemelen devam edeceğini anlatır.

Teknik analiz, kısa vadeli yatırımcıların açık ara favorisidir. Fakat dünyanın en iyi yatırımcılarının çoğu, temel analize yönlenmiş durumda.

-> Teknik Analizin Pozitif Yönleri:

Analiz grafikleri hızlı şekilde yatırımcılara sağlanır. Bu, yatırımcıların hızlı bir şekilde alım/satım yapmalarını ve planlama yapmalarını sağlayabilir. Teknik analiz, yatırımcıların bir işlemde nereden alım, satış yapılacaını veya pozisyonu nerede durduracağı konusunda fikir edinmelerine yardımcı olur. Ayrıca teknik analizde, diğer tüm yatırımcılarla aynı grafikleri görürsünüz, yani bilgi eksikliği yaşamazsınız.

-> Teknik Analizin Negatif Yönleri:

Teknik analizde, hissenin temelleriyle ve yapılan işlemlerle ilgili çoğu zaman pek detaylı bilgi veya anlayışınız olmaz. Bu nedenle, örneğin, ne zaman satış yapmanız gerektiği konusunda bazı sinyalleri göremeyebilirsiniz. Ek olarak çok fazla teknik araç bulunduğundan, yatırımcılar sıklıkla kendilerini analiz bombardımanına tutulmuş gibi hissederek kendilerini kaybedebilirler. Hangi faktörlere güveneceğini veya sağlam bir yatırım kararının nasıl alınacağını bilmez bir halde kafa karışıklıkları yaşayabilirler.

KARAR AŞAMASI

Bu yazının amacı, bir yatırımcı olarak sizin için hangi analiz tekniğinin en iyisi olduğuna karar vermenize yardımcı olmak.

Bunu size gerçekten söyleyemem. Gerçek şu ki, hangi analizin size uygun olduğu tamamen size ve işlem tarzınıza bağlı. Fakat şunu söyleyebilirim ki her iki tekniği de birleştirmek daha akıllıca görünüyor.

Her yatırımcı, izlediği ve işlem yaptığı stoklar hakkında az da olsa bazı temel analizleri yapmalı ve fikir sahibi olmalı.

Teknik analizler daha sonra, nerede ve ne zaman hisse senetine gireceğinize, stop-loss emrinizi ne zaman/nereye vereceğinize ve pozisyonunuzu nasıl yöneteceğinize karar vermenize yardımcı olabilir.

Bir hisse senedi analizinde gerçekten yanlış veya doğru bir yol yoktur. Kişiliğinize, işlem tarzınıza, işlem zaman diliminize ve diğer birçok faktöre bağlıdır. Günün sonunda, daha akıllı işlem kararları vermenize yardımcı olabilecek her türlü aracı kullanmanız en faydalısıdır.

Piyasalarda yeniyseniz, kendiniz ve stratejiniz için en iyisini bulmaya çalışırken hem teknik hem de temel analizleri deneyin.

Peki sizin en sevdiğiniz hisse analizi nedir? Farklı yöntemler kullanıyor musunuz? Yorumlarda paylaşmayı unutmayın!

Kaynaklar:

stockstotrade.com
tradingview.com/wiki