PETROLDEKİ SERT DÜŞÜŞ NE ANLAMA GELİYOR?

Negatif petrol fiyatı tüketiciler için ne ifade ediyor?

Amerikan tipi ham petrol vadelileri tarihte ilk kez negatif seviyeye düştü. Bunun sebebi, koronavirüs pandemisinin seyahat kısıtlamalarına yol açması ve ekonomik aktiviteyi durdurarak eşi benzeri görülmemiş bir enerji sıkıntını ortaya çıkartması olarak görülüyor.

19 Mart'ta yayınladığımız haberde Mizuho Securities'in genel müdürü Paul Sankey'nin koronavirüs pandemisi nedeniyle petrol fiyatlarının negatif seviyeye düşebileceğini aktarmıştık. İlgili habere buradan ulaşabilirsiniz.

Batı Teksas ham petrolü (WTI), ABD ham petrol fiyatları için bir ölçüttür. Pazartesi günü görünümü şu şekildeydi:

Petroldeki bu sert düşüş, emtia dışındaki yatırımlarda güçlü tepkiler görülmesine de yol açtı. Martha Stewart bile bu konuda tweet attı. İşte gerçek dünyada negatif ham petrol fiyatların ne anlama geldiğine dair çarpıcı bir açıklama:

Petrolde Negatif Fiyatlama Ne Demek?

Bir varil ham petrolün fiyatı arz, talep ve kalite gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Koronavirüs milyonlarca insana seyahat engeli getirdiği için yakıt arzı talebin çok üstünde kaldı. Aşırı arz nedeniyle, ham petrol için depolama tankları çok fazla doldu ve neredeyse yer kalmadı. ABD Enerji Bakanlığı, geçtiğimiz hafta ABD boru hattı ağının kalbi olan Oklahoma'da bulunan Cushing'deki depolama alanının 10 Nisan itibariyle yaklaşık %72 oranında dolu olduğunu açıklamıştı.

New York'ta vadeli işlemler direktörü olan Bob Yawger, “Artık kullanılabilir depolama alanı yok, bu nedenle emtia fiyatı tamamen değersiz. Yani petrol -1 dolar olduğu zaman size petrolün yanında 1 dolar da ödeme yapacaklar." dedi.

Fiyat düşüşü kısmen petrolün alım satım şekline bağlı. Petrol vadeli işlem sözleşmesi, enerji şirketlerinin yaklaşık 76 milyon varil kapasiteli depolama tanklarına sahip olduğu Cushing'e teslim edilen 1000 varil ham petrolü için geçerlidir.

Her sözleşme bir ay boyunca işlem görür ve Mayıs sözleşmesi Salı günü sona eriyor. Mayıs ayı sözleşmeleri bulunan yatırımcılar ise petrollerini teslimini almak ve depolama maliyetlerine daha fazla katlanmak istemediler. En nihayetinde de insanlara ellerindeki petrolü verebilmek için üstüne para ödemek zorunda kaldılar.

Haziran ayı kontratı, bir ay önceki teslimatla birlikte varil başına 20 doların üzerinde işlem görüyor, ancak fiyat düşüşü çoğu depolama alanının ciddi anlamda azaldığını gösteriyor.

Bu Durum Tüketiciler İçin Ne Anlama Geliyor?

Petrol fiyatları konusunda analist olan Tom Kloza, Cushing'deki ham vadeli işlem fiyatlarındaki çöküşün benzin fiyatlarında zorunlu olarak bir çökmeye dönüşmeyeceğini söyledi. Kloza, “Benzin fiyatlarının, dizel fiyatlarının ve jet yakıt fiyatlarının Mayıs ayında düştüğünü görmeye devam edeceğiz, ancak yakıtta benzeri görülmemiş düşüşlerle karşılaşacağımız sonucuna varmamalıyız." dedi.

Amerika'da yaşayan tipik bir ailenin yakıt alımlarında bu ay muhtemelen 150 - 175 dolar arasında bir tasarruf edebileceğini de ekledi.

Havayolları Nasıl Etkilenecek?

Nakit sıkıntısı çeken havayolları için ham petrol fiyatlardaki düşüş, koronavirüs nedeniyle hemen hemen hiç yapılamayan uçuşları çok daha ucuz hale getirecektir.

Analistler, petroldeki düşüşün havayollarının yeni uçuşlar açmasını beklemediklerini belirttiler.

Yatırımcılar Ne Düşünüyor?

Yatırımcılar ve analistler petrol piyasalarını etkilemeye devam ederken, diğerleri bu durumun ekonomi hakkında neler söyleyebileceğini anlamaya çalışıyor. Günde 30 milyon varil -küresel talebin %30'u- son 2-3 ayda dünya çapında depolara gönderildi. Talep koronavirüs öncesi seviyelere dönse bile, depolanan tüm bu ham petrolün tüketilmesi uzun zaman alacaktı.

New York'ta sabit gelir strateji başkanı Kevin Flanagan, “Enerji piyasasının size söylediği şey, talebin bir süre geri dönmeyeceği ve arz sıkıntısının olduğudur.” dedi.

Haziran ayı ham petrol kontratlarının fiyatı da Pazartesi günü %18.4 oranında sert bir şekilde düşerek 20.43 dolara indi. Bu da yatırımcıların yakın gelecekte tüketicilerin enerji talebine nasıl baktıklarına dair güvenilir bir görüş gibi görünüyor. Sıfırın altında olmasa da hızla düşmeye devam ediyor.

Ekonomistler Neler Dedi?

Kaynak: Reuters