NFT NEDİR? YENİ TREND NFT'LER OLABİLİR Mİ?
Değiştirilemez token’lar veya bilinen adıyla NFT'ler, blok zincirindeki benzersiz tanımlama kodları ve onları birbirinden ayıran meta verilerle kriptografik varlıklardır. Kripto para birimlerinin aksine, eşdeğerde alınıp satılamaz veya takas edilemez. Bu token’lar; birbiriyle aynı olan ve bu nedenle ticari işlemler için bir araç olarak kullanılabilen kripto para birimleri gibi fungible tokenler’dan farklıdır.
Her NFT'nin farklı yapısı vardır ve kullanım durumlarına göre potansiyele sahiptirler. Örneğin, gayrimenkul ve sanat eseri gibi fiziksel varlıkları dijitalize etmek için NFT’ler ideal bir araçtır. Blok zincirlerine dayalı olduklarından, NFT'ler aracıları kaldırmak ve sanatçıları sanatseverlerle buluşturmak veya kimlik yönetimi için kullanılabilir. NFT'ler aracıları kaldırabilir, işlemleri basitleştirebilir ve yeni pazarlar yaratabilir. Bu yazımızda 2021 yılının yeni trendi olarak gösterilen NFT’leri ele alacağız.
NFT'ler için mevcut pazarın çoğu; dijital sanat eserleri, spor ürünleri ve nadir ürünler gibi koleksiyon parçalarıdır. Dijital kart formunda NBA anlarını toplayan bir platform olan NBA Top Shot da buna dahildir. Bu kartlardan bazıları milyonlarca dolara satıldı. Örneğin, Twitter CEO'su Jack Dorsey’in attığı ilk tweet'in NFT versiyonu, 2.5 milyon dolara kadar teklif aldı.
NFT'leri Anlamak
Fiziksel para gibi, kripto para birimleri de değiştirilebilir niteliktedir; yani birbirleriyle alınıp satılabilir veya takas edilebilir. Örneğin, bir Bitcoin her zaman başka bir Bitcoin'e eşittir. Benzer şekilde, tek bir Ether birimi her zaman başka bir birime eşittir. Bu değiştirilebilirlik özelliği, kripto para birimlerini dijital ekonomide güvenli bir işlem aracı olarak kullanıma uygun hale getirir.
NFT'ler, her bir token’ı benzersiz ve yeri doldurulamaz hale getirerek kripto paradigmasını değiştirir, böylece bir değiştirilemez token’ın diğerine eşit olmasını imkansız hale getirir. NFT’ler varlıkların dijital temsilleridir ve dijital pasaportlara benzetilir çünkü her bir token, onu diğer token’lardan ayırmak için benzersiz, devredilemez bir kimlik içerir. Ayrıca genişletilebilirler, yani bir NFT'yi diğeriyle birleştirerek üçüncü, benzersiz bir NFT'yi ‘üretebilirsiniz’.
NFT'lerde sanatçılar ayrıca, dijital sanat eserlerini kendi imzalarıyla imzalayabilirler.
NFT'ler ERC-721 standardından geliştirilmiştir. ERC-20 akıllı sözleşmesinden sorumlu olan bazı kişiler tarafından geliştirilen ERC-721, oyun token’larının değişimi ve dağıtımı için gereken minimum ara yüzü tanımlar. ERC-1155 standardı, NFT'ler için gerekli olan işlem ve depolama maliyetlerini azaltarak ve değiştirilemez token’ları tek bir sözleşmede gruplayarak konsepti daha da ileri götürür.
Belki de NFT'ler için en ünlü kullanım durumu ‘Kripto Kedi’lerdir. Kasım 2017'de piyasaya sürülen kripto para birimleri, Ethereum'un blok zincirinde benzersiz tanımlamalara sahip kedilerin dijital temsilleridir. Her kedicik benzersizdir ve Ether’de bir fiyatı vardır. Tıpkı kedi beslemek gibi; Kripto Kedi’lerin bu para birimlerini satın almak ve beslemek için 20 milyon dolar değerinde Ether harcayan bir hayran kitlesi bulunmaktadır. Hatta bazı meraklıların, bu uğurda 100.000 dolardan fazla para harcadığı bilinmektedir.
Değiştirilemeyen - Eşsiz Token’lar Neden Önemlidir?
Değiştirilemeyen token’lar, nispeten basit kripto para birimlerine göre bir evrimdir. Modern finans sistemleri, gayrimenkulden borç verme sözleşmelerine ve sanat eserlerine kadar; farklı varlık türleri için gelişmiş ticaret ve kredi sistemlerinden oluşur. Fiziksel varlıkların dijital temsillerini etkinleştiren NFT'ler, bu altyapının yeniden icat edilmesinde ileri bir adımdır.
Belki de NFT'lerin en bariz faydası piyasa verimliliğidir. Fiziksel bir varlığın dijital bir varlığa dönüştürülmesi süreçleri kolaylaştırır ve aracıları ortadan kaldırır. Bir blok zincirinde dijital veya fiziksel sanat eserlerini temsil eden NFT'ler, aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırır ve sanatçıların doğrudan bağlantı kurmasına olanak tanır. Ayrıca iş süreçlerini iyileştirebilirler. Örneğin, bir şarap şişesi için bir NFT, bir tedarik zincirindeki farklı aktörlerin onunla etkileşime girmesini kolaylaştıracak ve tüm süreç boyunca kaynağını, üretimini ve satışını takip etmesine yardımcı olacaktır. Danışmanlık firması Ernst & Young, müşterilerinden biri için böyle bir çözüm geliştirmiştir.
Kimlik Olarak Kullanım
Değiştirilemeyen token’lar, kimlik yönetimi için de mükemmeldir. Örneğin, ülkelere giriş ve çıkış noktalarında ibraz edilmesi gereken fiziki pasaportları düşünün. Pasaportların her birini kendine özgü tanımlayıcı özelliklere sahip NFT'lere dönüştürerek, ülkelere giriş ve çıkış süreçlerini kolaylaştırmak mümkündür. Bu kullanım senaryosunu genişleten NFT'ler, dijital alanda kimlik yönetimi için de kullanılabilir.
Gayrimenkullerde Kullanım
NFT'ler ayrıca gayrimenkul gibi fiziksel varlıkları bölümlere ayırarak yatırımları ileri boyuta taşıyabilir. Bir dijital gayrimenkul varlığını birden fazla mülk sahibi arasında bölmek fiziksel bir varlığa göre çok daha kolaydır. Dolayısıyla, bir resmin her zaman tek bir sahibi olması gerekmez; her biri resmin bir kısmından sorumlu olan birden fazla sahibi olabilir. Bu tür düzenlemeler, varlıkların değerini ve gelirlerini artırabilir.
NFT'ler için en heyecan verici olasılık, yeni pazarların ve yatırım biçimlerinin oluşturulmasında yatmaktadır. Her biri farklı özellikler ve mülk türleri içeren birden fazla bölüme ayrılmış bir gayrimenkul parçası düşünün. Bölümlerden biri bir plajın yanında olabilirken, diğeri bir eğlence merkezi, bir diğeri ise bir yerleşim bölgesi olabilir. Özelliklerine bağlı olarak, her arazi parçası benzersizdir, farklı fiyatlandırılır ve bir NFT ile temsil edilir. Karmaşık ve uğraştırıcı bir olay olan gayrimenkul ticareti, NFT ile basitleştirilebilir.
Sonuç
NFT'ler daha sofistike hale geldikçe ve finansal altyapıya entegre edildikçe, fiziksel dünyada değer ve konum bakımından farklılık gösteren aynı tokenize arazi parçaları konseptini uygulamak mümkün olabilir.
Kaynak
https://www.investopedia.com/
https://hackernoon.com/
https://www.musictech.net/