EV SAHİBİ OLMAYA GERÇEKTEN HAZIR MISINIZ?
Bir ev satın almak hepimizin hayali değil midir? Çocukluktan itibaren ailelerimizin genellikle bize aşıladığı şey yastık altında altın saklamanın yanında "evin olsun, ilerde rahat edersin" fikridir. Fakat hepimiz aileden şanslı değiliz, bazılarımız hala kira ödeyerek yaşamak zorunda. Birikim, iş ve miras gibi faktörlerle birlikte kiracılar da artık "ev alayım da kurtulayım şu dertten" diyorlar.
Gerçekten de ev sahibi olmak hayatımızda önemli bir finansal kilometre taşıdır. Bununla birlikte çok büyük bir sorumluluktur da. Ülkemizdeki inşaat sektörünün ve doğal afetlerin etkilerini tartışırsak gayrimenkul alırken ya da yatırım yaparken birçok faktörü göz önünde bulundurmak ve iyi düşünmek gerekiyor.
Eğer kiracılıktan ev sahipliğine geçiş yapmaya hazır olduğunuzu düşünüyorsanız, bu sıçramayı başarılı bir şekilde yapmak adına finansal olarak gerçekten bunun için hazır olup olmadığınızdan emin olmanız gerekir. Bazı durumlarda ev sahibi olmak sizin için pek iyi bir fikir olmayabilir. Peki nedir bu durumlar, hangi işaretlere dikkat etmek gerekir? Gelin inceleyelim:
1.Ağır Borçlar
Öğrenci kredileri, kredi kartı borcu, araba ödemeleri veya sigorta gibi ağır faturalarla uğraşıyorsanız, bu borç çuvalına ipotek eklemek mali olarak sizin için bir felakete yol açabilir. İpotek teknik olarak iyi bir borç olarak kabul ediliyor olsa bile yine de borçtur ve ödemelerinizi temerrüde düşürürseniz evinizi kaybedebilirsiniz.
Gerçekten bir ev satın almaya gücünüzün olup olmayacağının en iyi göstergesi, borç/gelir oranınızdır. Bu, borcunuzu ödemek için her ay harcadığınız gelir miktarı anlamına gelir. Yüzde 36 ya da daha düşük bir borç/gelir oranı genellikle yönetilebilir olarak kabul edilir. Ancak daha yüksek bir orana sahipseniz borçlarınızla başınızın dertte olduğunu söyleyebiliriz. Eğer hali hazırda borçlarınızı ödeyebilmek için maaşınızdan yüksek miktarda ödeme yapıyorsanız, bir ev satın almadan önce borçlarınızı kapatmanız çok daha iyi olacaktır. "Finansal durumunuzu korumanız için 8 ipucu" adlı yazıma da göz atmanızı öneririm.
2.Kredi Notu
Kredi notunuzun konut kredisine hak kazanıp kazanamayacağınız ve ne tür bir faiz oranı ödemeniz gerektiği üzerinde büyük etkisi vardır. Puanınızın büyük bir kısmı faturalarınızı zamanında ödeyip ödemeyeceğinize bağlıdır. Dolayısıyla, gecikmiş veya unutulmuş bir ödeme geçmişiniz varsa, krediniz notunuz büyük olasılıkla ciddi bir darbe alacaktır.
İflas, davalar ve vergi hacizleri gibi durumlarda da puanınız düşebilir. Bu nedenle sayılan durumlardan herhangi biri kredinizde bulunuyorsa, ipotek için onay almakta zorluk yaşayabilirsiniz. Düşük kredi puanına sahip bir kredi alabiliyorsanız da yüksek oranda faiz ödemesi yapmak zorunda kalabilirsiniz. Kredi notu yükseltmek için tüm kredi ve kredi kartı borçlarınızı düzenli bir şekilde ödemeniz gerekir. Eğer ödemelerinizi düzenli yaparsanız kredi notunuz yükselir. Kredi notunuzu etkileyebilecek negatif öğelerin çoğu da birkaç yıl içinde kredi notunuz üzerindeki etkisini kaybeder. Bu yüzden kredi almadan önce biraz daha beklemeyi tercih edebilirsiniz.
3.Acil Durum Fonu
Kiracıyken maliyetleriniz genellikle kiranız ve diğer ödemelerinizle (faturalar, taksitler vb.) sınırlıdır. Evde bir şey bozulursa ya da tesisatta sorun çıkarsa bununla ev sahibi ilgilenmek zorundadır. Ev sahibi olduğunuzda, bakım ve onarım maliyetlerinden siz sorumlu olacaksınız. Acil durum fonunuz varsa, beklenmedik bir masraf sizin için bir önem teşkil etmeyecektir. Evde oluşabilecek ani ve büyük tesisat problemi olduğunu düşünün ve masraflar için en az 10.000 TL ödeme yapmanız gerekiyor olsun. Acil durumlar için kenarda paranız yoksa gerçekten zorluk yaşayabilirsiniz. Hiç birikiminiz yoksa, küçük bir onarım bile bütçe sarsıcı olabilir. Bütçe oluşturma konusunda bir rehbere ihtiyacınız varsa buraya tıklayabilirsiniz.
Bankalar ev kredisi için size onay verip vermeme konusunda düşünürken bankada ne kadar paranız olduğunu da dikkate alır. Büyük bir birikime sahip olmak, zor durumlarda ödemelerinizi karşılayabileceğinizi gösterir ve bu iyi bir işarettir. Birikim yapmadan da ipotek alabilirsiniz, ancak sadece kredi notunuz çok iyiyse ve istikrarlı, sağlam bir iş geçmişiniz varsa.
4.Kalma Süresi
Bir ev satın almak iyi bir yatırım olarak kabul edilir. Dezavantajı ise çoğu durumda, ödemelerinizin çoğu erkenden faize gittiği için mali olarak herhangi bir geri dönüş görmeye başlamadan önce birkaç yıl geçmesi gerekebilir. Bir ev alıp ilk birkaç yıl içinde satarsanız, muhtemelen yatırım açısından fazla bir fayda görmezsiniz.
Eğer evin olduğu muhitte ne kadar süre kalacağınızdan emin değilseniz, kiralamak satın almaktan daha iyi bir yatırım seçeneği olabilir. Bir ipotek için ödeyeceğiniz tutardan daha düşük bir fiyata kiralanacak bir yer bulabilirseniz, peşinat için aradaki farkı biriktirebilirsiniz. Kiralamak ayrıca size bölge hakkında bir fikir edinme ve gerçekten o muhite kalıcı olarak yerleşip yerleşmeme konusunda ne istediğinizi anlamanız adına iyi vakit sağlayacaktır. Örneğin, bazı kişiler kısmen ucuz olduğu için şehir merkezinden uzak yerlerde ev alıp sonrasında pişman olup evlerini satmaya çalışabiliyorlar. Çünkü iş yerleri şehir merkezinde ve bulundukları mahalleler pek gelişmiş değil. Bu nedenle bu tip durumları da göz önünde bulundurmak gerekiyor.
Gayrimenkul alımında dikkat edilmesi gerekenleri buradaki makaleden öğrenebilirsiniz.
5.Peşinat
Büyük bir peşinat, ipotek ödemenizi azaltabilir ve daha iyi bir ödeme oranı elde etmenize yardımcı olabilir. Başvurduğunuz ipotek kredisi türüne bağlı olarak, %5 peşinat ile satın alma işlemi yapabilirsiniz veya bankanın ev satın alma fiyatının %20'sine kadar peşinat ödemeniz gerekebilir.
Peşinat ödemeden ev satın almanıza izin veren bazı bankalar da vardır, ancak bundan faydalanmak için belirli yönergelere uymanız gerekebilir. Özel mortgage kredisi verenler de sıfır peşinat kredisi sunmaktadır, ancak özel mortgage sigortası satın almanız gerekeceğinden işin içinde yine para alışverişi olacaktır. Peşinat için yeterince birikim yapana kadar ev satın almayı ertelemek, ev sahibi olma hayalinizin biraz gecikeceği anlamına geliyor olsa da kredi almak için çok fazla bürokratik ve mali engellerle de karşılaşmamış olursunuz.
Sonuç
Ev sahibi olmak herkes için doğru seçenek olmayabilir. Fakat bu konuda gerçekten kendinize güveniyor ve istekliyseniz ev almadan önce iyice düşünüp yukarıdaki faktörleri değerlendirmeniz gerekir. Ev satın almak için bekleme fikri kimseye cazip gelmez ama herhangi bir finansal probleminizi önceden görüp çözmek, doğru zamanda ve doğru yerde ev almanız için hazır olduğunuzu gösterecektir.