ABD DOLAR ENDEKSİ (DXY) NEDİR?

Yazılar 24 Ara 2020

ABD dolar endeksi (DXY, USDX), USD'nin değerini altı yabancı para biriminden oluşan bir sepete göre belirleyen bir endekstir. Bu endeks DXY, USDX, Dixie gibi isimlerle de bilinir.

1973 yılında Bretton Woods Anlaşması'nın feshi sonrasında oluşturulan endeks, doların küresel piyasalardaki değerini gösterir. USDX; euro, Japon yeni, sterlin, Kanada doları, İsveç kronu ve İsviçre frangının döviz kurları dikkate alınarak hesaplanır.

ABD Dolar Endeksinin Temel Özellikleri

ABD Doları Endeksi, 6 yabancı para biriminden oluşur:

Euro (EUR): %57.6
Japon Yeni (JPY): %13.6
İngiliz Sterlini (GBP): 11.9
Kanada doları (CAD): %9.1
İsveç Kronu (SEK): %4.2
İsviçre Frangı (CHF): %3.6

Endekse 6 para birimi dahil olmasına rağmen toplamda 24 ülke endekste yer alır. Bunun sebebi ise euronun (EUR) Avrupa Birliği'nde olan çoğu ülkede ortak kullanılan para birimi olmasıdır.

ICE ABD Dolar Endeksi

ABD Dolar Endeksi, ICE Futures'a (Intercontinental Exchange Group) bağlı bir endekstir. Bu nedenle asıl ismi ICE US Dollar Index'tir. ICE, 9 farklı varlık sınıfından oluşan, küresel bir finans ve teknoloji şirketidir. Bu şirket, aynı zamanda ABD, Avrupa, Kanada ve Singapur'da bulunan ICE vadeli işlemler ve tezgah üstü piyasa (OTC) borsaları dahil 13 borsa işletmektedir.

USDX, ICE şirketinin sahip olduğu platformlarda günde 21 saat vadeli işlem sözleşmesi olarak işlem görebilmektedir. ICE, ABD dolar endeksini belirler, ağırlıklandırmasını yapar, derler ve korur. ICE ABD Doları Endeksi (USDX) vadeli işlem sözleşmesi, USD'nin globaldeki değerine ve endeksine göre önemli bir ölçüt olarak kabul görür.

DXY Tarihsel Veriler

2007: DXY, 31 Aralık'ta 76.70 oldu.

2008: Subprime mortgage krizinden kaynaklanan sorunlardan sonra endeks, 17 Mart'ta 71.30'a düştükten sonra yılı 82.15'te kapattı. Yatırımcılar, o dönemde bu durumun sadece ABD'yi etkilediğini düşünerek euro aldı. Fed, federal fon oranını 8 kat düşürdü ve 25 Kasım'da parasal genişleme politikasını başlattı. Yıl biterken ise ekonomik krizin dünya çapına yayıldığı ortaya çıktı ve yatırımcılar güvenli liman olarak kabul ettiklerini dolara geri dönüş yaptı.

2009: DXY yılı 77,92'den kapattı. Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz oranını düşürdü ve yatırımcıların euroya olan güveni arttıkça dolar düşüşe geçti.

2010: DXY, 4 Haziran'da 88.26'ya yükseldi ve yılın en yüksek seviyesini işaretledi. Fed'in 3 Kasım'da QE 2'yi piyasaya sürmesine rağmen, yıl sonunda 78,96'ya düştü.

2011: Endeks, 2 Mayıs tarihinde görülen ABD borç krizi nedeniyle 73.10'a geriledi. Euro bölgesi krizinin görülmesinin ardından yatırımcılar dolara geri döndü. DXY yılı 80.21'den kapattı.

2012: Fed, parasal genişleme politikalarını açıkladı. Endeks 79.77'den kapandı.

2013: Fed, 19 Haziran'da QE alımlarını azaltacağını açıkladı. Yatırımcılar da bu durumda panik oldu ve tahvillerini satarak 10 yıllık Hazine bonosu getirisini % 1 yükseltti. Fed, bu durumda aralık ayına kadar QE azaltmayı erteledi. Endeks, yılı 80.04'te kapattı.

2014: Endeks ilk 6 ay sabit kaldı ve 10 Temmuz'da 80,12 oldu. Ukrayna ve Yunanistan borç krizi, yatırımcıları eurodan geri çekti ve doları tercih etmeye başladılar. Fed, parasal genişlemeyi ekim ayında sonlandırdı. DXY %15 artarak 29 Aralık'ta 91,92'ye çıktı.

2015: Avrupa Merkez Bankası mart ayında parasal genişmele politikasına geçeceğini duyurdu ve EUR 12 Mart'ta 1.0524 dolara gerledi. USDX, 16 Mart 2015'te yılın en yüksek seviyesi olan 100.18'e ulaştı. Yani dolar %25 oranında güçlenmiş oldu. Fed, 17 Aralık'ta faiz oranını % 0,5'e yükseltti ve endeks yılı 98,69'da kapattı.

2016: DXY 29 Nisan'da 2016'nın en düşük seviyesi olan 93.08'e düştü. 14 Aralık'ta Fed, fon oranını % 0.75'e çıkarttı. Endeks, 11 Aralık'ta 102,95 ile yılı tamamladı.

2017: Euro güçlenmeye başladı. Fed, 15 Mart, 14 Haziran ve 13 Aralık'ta faiz oranlarını artırdı. Avrupa Merkez Bankası, 20 Temmuz'da parasal genişleme politikasını sonbahar aylarında sonlandırabileceğinin sinyallerini verdi. Endeks, yılı 92.12'de kapattı.

2018: DXY, 15 Şubat'ta 88.59 oldu ve 2016'dan beri en düşük seviyesini gördü. Avrupa ekonomisi güçlenirken yatırımcılar dolar yerine euroyu tercih etmeye devam ediyorlardı. Sonra durumlar değişti ve ABD ekonomisi iyileşirken diğer bölgelerin ekonomileri kötüleşmeye başladı. Dolar endeksi 12 Kasım'da 2018'in en yüksek seviyesi olan 97,54'e ulaştı ve yılı 96,17'den kapattı.

2019: Endeks 24 Nisan'da 98.20'ye çıkarak zirveye ulaştı. 24 Haziran'da ise 95.98 ile en düşük seviyesine geriledi. Ardından 31 Temmuz'da Fed'in federal fon oranını % 2.25'e düşürmesiyle endeks 98.52 oldu ve yılın en yüksek seviyesine çıkmış oldu.

2020: Pandemiyle birlikte ekonomi teşvik paketleri ve Fed'in bilançosu gibi birçok faktörle birlikte endeks yıl içinde değer değişimi gösterdi. Mart ayında en yüksek seviyesi olan 102'ye kadar çıkarken aralık ayında 90 seviyesine kadar geriledi.