DeFi NEDİR?
Merkeziyetsiz finans (Decentralized Finance - DeFi), hiçbir otorite veya merkeze bağlı olmayan, kullanıcılara açık blok zincirleri üzerine inşa edilmiş bir finans sistemidir. Bileşenleri arasında blockchain üzerine inşa edilen protokoller, dijital varlıklar, dApp'ler ve akıllı sözleşmeler bulunur.
DeFi, blockchain ve merkezi olmayan ağlar arasında en hızlı büyüyen alanlardan birisi olarak kabul ediliyor. Peki DeFi ne anlama gelir ve nasıl çalışır? Faydaları nelerdir? Öğrenmek için okumaya devam edin.
Merkeziyetsiz Finans Ne Demektir?
Birçoğumuz Ethereum ve Bitcoin'i kripto para birimleri olarak biliyorken, çok azımız bunların açık kaynak ve geniş ağlardan oluştuğunu biliyoruz. Sistemin bu şekilde olması, kullanıcıların da finansal aktiviteye katılarak uygulamalar geliştirmesine izin veriyor. Örneğin, Ethereum ağı, bu akımın özünü oluşturmaya yardımcı olan isimlerden biridir.
DeFi'nin tek bir yaratıcısı yoktur, ancak DeFi uygulamaları Vitalik Buterin tarafından icat edilen Ethereum ağı üzerine inşa edilmiştir. İlk büyük -ve şu anda en büyük- DeFi uygulaması, Rune Christensen tarafından kurulan MakerDAO'dur.
DeFi sisteminin uygulanmasının ardındaki amaçlar şunlardır:
1.Temel finansal hizmet erişimi olmayan 1,7 milyar insana yardım etmek,
2.Merkeziyetsiz finansın/bamkacılığın tanıtılması,
3.Merkezi olmayan finansal teknolojilerin kullanıma açılması,
4.P2P aracılığıyla birden çok bilgisayarda tutulan birebir aynı kayıtlar arasında bağlantı gibi problemler yaşanmaması,
5.Kayıtların erişilebilir ve herkese açık olması.
İlginizi Çekebilir: Açık Bankacılık Sistemi
DeFi Nasıl Çalışır?
DeFi, Ethereum üzerine inşa edilmiş bir grup finansal araç için kullanılan bir terimdir. Temel amaç, internet erişimi olan herkesin aracılara ihtiyaç duymadan borç vermesine, ödünç almasına ve bankacılık sistemlerini kullanmasını sağlamaktır.
Geleneksel finans dünyasında para arzı, merkez bankaları ve diğer bankalar grubu tarafından kontrol edilmektedir. Bu sistem her ne kadar yıllardır küresel ekonomiyi ayakta tutuyor olsa da belirli sınırlara sahip. Bu sınırlardan en önemlisi "erişim". Dünya üzerinde yaklaşık 1,7 milyar kişi bankacılık ve finansal sistemin bir parçası değil. Bunun sebebi de bu kişilerin bankacılığa erişiminin olmayışı. Fakat DeFi, bankacılık sistemine fiziken erişimi olmayan kişilere veya standart sistemde ödeme, borç alma gibi problemler yaşanlara büyük bir avantaj sağlıyor.
Şu anda 600 milyon doların üzerindeki varlık, DeFi sisteminde değer görüyor. Bu sayı, 2017'den bu yana katlanarak artmaya devam ediyor. En ünlü DeFi uygulamaları arasında MarkerDAO, Compound, Uniswap, Augur, Pooltogether var.
DeFi'nin Faydaları Nelerdir?
DeFi sistemi, dünya çapında milyonlarca insana finansal erişim sağlıyor. Dünya üzerinde herhangi bir kişinin dünyanın öbür ucundaki bir kişiye kolaylıkla para gönderebilmesi, kripto para devriminin başlangıcıydı. DeFi ise kripto paraların işleyişini bir adım öteye taşıyor. Yukarıda da bahsedildiği gibi, geleneksel finansal sistemin en büyük problemi erişim. DeFi de erişim konusunu merkeze alarak herkesin finansal sisteme dahil olmasını sağlama amacıyla ortaya çıktı. Ethereum gibi merkeziyetsiz bir ağ üzerinde ürünler geliştirerek, internet bağlantısı olan herkesin parasal hizmetlere, basit veya karmaşık finansal ürünlere, yatırım araçlarına, ticaret fırsatlarına erişebilmesine olanak sağlıyor.
Fakat şu gerçeği de unutmamak gerek: her yeni teknolojide olduğu gibi DeFi için de internet bağlantısı ve internete bağlanabilen bir cihaza ihtiyaç var. Bunun yanında tabii ki temel kaynak olarak elektriğin de olması gerekiyor.
DeFi Nasıl Kullanılır?
Herkes bir DeFi uygulamasının web sitesine girip bir MetaMask cüzdanı veya benzeri bir ürünle bağlanarak DeFi ürünlerini kullanabilir. Çoğu DeFi uygulaması, kullanıcıların herhangi kişisel bilgilerini vermesini veya kayıt olmasını gerektirmez. Ancak Ethereum ağındaki işlemlerin ücretini ödemek için ETH'ye sahip olmak gerekir.
Kullanıcılar, DeFi üzerindeki uygulamaları dilediği gibi kullanarak parasal ve finansal işlemlerini gerçekleştirebilirler.
Piyasada ayıların hakimiyeti olmasına rağmen, DeFi ürünlerine yatırılan ETH miktarı 2018'den bu yana rekor yükseliş yaşadı. 2018'in başında yaklaşık 50.000 ETH varken 2019'un sonunda yaklaşık 3.000.000 ETH'ye çıktı. Trend devam ederse ve DeFi analistleri haklıysa büyük bir DeFi dalgasının başlangıcında olabiliriz.
DeFi'nin ve aslında paranın geleceğinin kodlama yapabilen herkesin elinde olduğu gerçeğini görmek ve bununla yüzleşmek ilginç olsa da küresel çapta dijitalleşmenin ciddi anlamda önem kazanmasıyla birlikte merkeziyetsiz sistemlerin hayatımızın bir parçası olacağı gerçeğine alışmamız gerekiyor.