CFD NEDİR?

Yazılar • 8 Tem 2020

Fark kontratları (Contract for Difference - CFD), yatırımcılara dayanak varlığa sahip olmadan fiyat hareketlerinden kar sağlama fırsatı sunan türev araçlardandır.

CFD, varlığın temel değerini dikkate almadan sadece fiyat değişikliğini hesaplayan nispeten basit bir finansal varlıktır. Fark kontratlarındaki işlemler, yatırımcı ve aracı kurum arasında yapılan bir sözleşme ile gerçekleştirilir ve daha az maliyetle esnek ve hızlı işlem olanağı sunar. CFD kaynakları arasında hisse senedi, emtialar, endeksler, pariteler ve tahviller bulunur.

Fark Kontratlarının Özellikleri

Bütün fark kontratları bir dayanak varlık üzerinedir. Fark kontratları ile dayanak varlıkları arasında fiyat ve vade tarihi paralelliği bulunur.
Fark kontratlarında 1-2-3 aylık vadeler bulunur. Vade sonlarından önce yatırımcılara duyuru yapılır.
Fark kontratlarının vade tarihleri bellidir, yani her kontratın başlangıç ve bitiş tarihi bulunur. Vadesi gelen kontrat otomatik olarak kapatılır. Fark kontratı bir dayanak varlığa dayanan enstrümanın vade sonu ve başlangıç fiyatı arasındaki fark, yatırımcı için önemlidir. Çünkü bu fark, yatırımcının kar elde edip etmediğini veya zararda olup olmadığını belirler.
Fark kontratının dayanak varlığı endeks üzerine yazılmış olan pozisyonlarda gecelik faiz ödenmesi gerekebilir. Eğer bu kontratlarda bulunan pozisyonlar ertesi güne sarkarsa gecelik faiz ortaya çıkar. Fakat dayanak varlığı emtia olan kontratlarda böyle bir ödeme söz konusu değildir. Söz konusu faiz ödemesi günlük hesaplanır ve yatırımcılara da günlük olarak yansıtılır. Haftanın son işlem gününde (cuma) ise 3 günlük faiz ödemesi yansır.
Fark kontratının dayanak varlığı endeks ise ve yatırımcı uzun pozisyondaysa temettü ödemelerinden faydalanabilirler. Yani yatırımcılar fiziksel olarak dayanak varlığa sahip olmak zorunda değildir. Aynı şekilde, fark kontratının dayanak varlığı endeks olan yatırımcı kısa pozisyondaysa, temettü ödemesi yatırımcının bakiyesine eksi (-) olarak yansır. Bu ödeme, temettünün son ödeme gününde gerçekleşir. Yatırımcılar, endeks dayanak varlığa sahip fark kontratlarında temettü dışında (hisse senetleri üzerinde oy hakkı, sahip olma hakkı, vb.) bir hak sahibi olmazlar.
Forex üzerinden yapacağınız CFD işlemlerini döviz işlemi yapar gibi kolaylıkla ilgili platformlar üzerinde gerçekleştirebilirsiniz.

CFD Örneği

Örneğin, Apple'dan 302.64 TL fiyatla 10 CFD sözleşmesi satın aldığınızı varsayalım. İlk harcama tutarınız 605,28 TL'dir (5:1 marjin oranı nedeniyle). Apple hisse senedinin değeri 323.8 oluyor ve bu değerden satmaya karar veriyorsunuz. Yani 21.16 fiyatlık bir artış söz konusu. Bu işlemden elde edeceğiniz kar ise şöyle hesaplanır: Fiyat artışının satın alınan sözleşme sayısıyla çarpılmasıyla elde edilen 211.60 TL sizin karınızdır.

Bir başka örnek: Portföyünüzde 5000 TL değerinde fiziksel ABC hissesine sahip olduğunuzu varsayalım. ABC'nin fark kontratları ile kısa pozisyon alabilir veya eşdeğerini short yapabilirsiniz. Daha sonra, ABC'nin hisse fiyatı düşerse, portföyünüzde fiziksel olarak bulunan ABC hissesinin değerinin düşmesiyle karşı karşıya kalacağınız kayıp, short yaptığınız CFD sözleşmesiyle elde edeceğiniz kârla dengelenebilir. Daha sonra kısa vadeli düşüş trendi sona erdiğinde ve fiziksel hisselerinizin değeri tekrar yükselmeye başladığında karınızı korumak için CFD sözleşmenizi kapatabilirsiniz.

Portföylerdeki fiziksel hisseleri korumak için CFD sözleşmelerini kullanmak, özellikle volatil piyasalarda birçok yatırımcı için popüler bir strateji olmuştur.

Fark Kontratlarının Avantajları

İşlem Kolaylığı: Teknolojinin getirdiği kolaylık sayesinde online platformlar üzerinde fark kontratları ile işlem yapabilirsiniz.
Kazanç Potansiyeli Yüksek: Fark kontratlarıyla işlem yaparken fiyatlar yalnızca yükselirken değil, düşerken de kazanabilirsiniz.
Likidite: CFD fiyatları piyasada olup bitenleri doğrudan yansıtır. Bu, fark kontratlarının sağlayıcıları tarafından sunulan likiditeye ek olarak, ana piyasadaki likiditeye de erişebilmenize imkan sağlar.
Düşük Risk: Fark kontratlarındaki kaldıraç oranları sayesinde düşük oranda teminat yatırıp döviz çiftleriyle yapılacak işlemleri az maliyetli ve düşük riskli bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz.
Kaldıraç: Fark kontratları üzerinden işlem yaparken belli miktarda teminat yatırırsınız. Bu yatırdığınız teminatın üzerinde işlem yapmanız da kaldıraç oranlarıyla yapacağınız işlemle mümkündür.
Varlık Çeşitliliği: Fark kontratlarının dayanak varlıkları oldukça geniş bir yelpazededir. Yatırımcılar istedikleri varlığı bulabilir ve CFD üzerinden işlem yapabilir.
Açığa Satış: Eğer hisse senedinin dayanak varlık olduğu bir fark kontratıyla işlem yapıyorsanız açığa satış yapabilirsiniz. Diğer piyasalarda yapılacak olan açığa satış masraflı olabilir.
Esneklik: Fark kontratının dayanak varlığı endeks ya da emtia olan sözleşmelerle yapılan işlemlerin büyüklüğü değişebilir. Mesela, elinizde bir emtia sözleşmesi varsa -petrol diyelim- alacağınız sözleşmenin boyutu -2000 varil- olurken fark kontratında bu işlem oranı 200 varil olabilir.

Fark Kontratlarının Dezavantajları

Yüksek Kaldıraç Oranları: Kaldıraç, iki ucu keskin bir kılıç olabilir. Yüksek kaldıraç oranları sayesinde düşük teminat ödeyerek büyük pozisyon aldığınızda iyi kazanç elde edebileceğinizi düşünüyor olabilirsiniz. Ancak ters pozisyonda kalırsanız ciddi kayıplar verebilirsiniz.
Piyasa Riskleri: CFD'ler yüksek risk profiline sahiptir. Piyasa birkaç puan gerilerse, herhangi bir sermaye hasarına ek olarak, anlaşmanın kaldıraç kısmı hala yürürlükte olduğundan masraflar da değişebilir. Bu, CFD'leri, doğrudan hisse senetleri ile uğraşmaktan çok daha riskli bir yatırım haline getirmektedir.
Hak Sahibi Olamama: Fark kontratı yatırımcıları, dayanak varlığın fiziksel mülkiyetine sahip olmadığından şirkette oy verme, söz söyleme gibi hakları bulunmaz.
Masraf Çeşitliliği: Fark kontratında alınmış pozisyon ertesi güne taşınırsa gecelik faiz gibi ek ücretler ortaya çıkabilir.
Uzun Vadede Getiri Riski: CFD, uzun vadeli yatırımcılar için daha risklidir. CFD'yi uzun bir süre açık tutmak maliyetleri yükseltebilir. Uzun vadeli yatırım söz konusu ise dayanak varlığın satın alınması daha faydalı olacaktır.

Sonuç

CFD sözleşmelerinin avantajları oldukça fazla olmasına rağmen sahip olduğu dezavantajları yatırım hedefleriniz doğrultusunda iyice değerlendirip işlem yapmanız sizin için faydalı olacaktır.

Bol kazançlı günler.