ÇEVRİM İÇİ DOLANDIRICILARA KARŞI NELER YAPABİLİRSİNİZ?
Yatırımcılar için internet harika bir araç. Dijitalleşen dünyada neredeyse birçok alanda internet kullanımı yaygınlaşmışken finans ve yatırım da çevrim içi olma yolunda inanılmaz adımlar attı. Fakat gelin görün ki internette olumsuz faaliyetlerin gerçekleştiğine de şahit oluyoruz. Bu durumlara ne yazık ki yatırım dolandırıcılıkları da dahil.
Yatırım dolandırıcılıkları internet ortamında oldukça çeşitli şekillerde yapılıyor. Bu nedenle yatırımcıların çok dikkatli olması ve şüphelendikleri durumlarda ilgili mercilere bildirimde bulunması büyük önem arz ediyor.
O halde "Yatırımcılar karşılaştıkları dolandırıcılıklar karşısında neler yapabilir?" sorusunu cevaplayalım.
Scam veya fraud olarak da adlandırılan dolandırıcılıklar, yatırım sektöründe de karşımıza çıkıyor. Yüksek getiri vaat edilen bu dolandırıcılıklar internet ortamında sıklıkla uygulanmaktadır. Sahte yatırım planları, baskı içeren ve sofistike satış teknikleri, bolca reklam içeren ilanlar, ünlü isimlerin fotoğraflarıyla hazırlanmış satış taktiklerine kadar birçok şekilde dolandırıcılık faaliyetleri icra edilmekte. Birçok çeşidi olsa da yatırım dolandırıcılıklarının bazı ortak özellikleri bulunuyor.
Önemli: Vaat edilen getiri oranı ne kadar yüksek olursa risk de o kadar büyük olur. Bu nedenle çok fazla araştırma yapmak gerekir.
Yatırım Dolandırıcılıklarının Ortak Özellikleri
-Yatırım dolandırıcılıkları çok yüksek getiri vaat eder. Vaatlerde kullanılan sözler gerçeklikten çok uzaktır ve hayal dünyasının ürünü gibi görünür.
-Yazılı bilgiler çok az olur. Genelde birçoğu reklamvari bir açıklamaya sahip olur. Unutulmamalıdır ki yasal bir yatırım yasal da bir belgeye sahip olmalıdır.
-Güvenli olduklarını, risk barındırmadıklarını iddia ederler. Fakat tüm yatırımlar her ne olursa olursun bir miktar risk barındırır.
-Teklifi yapan kişi veya kurum hakkında çok az bilgi verilir ya da hiç verilmez. Aynı zamanda yasal belgeleri de bulunmaz.
-"Bu teklif kaçmaz!", "Bu teklifi hemen kabul etmelisiniz yoksa tüm fırsatı kaçırırsınız.", "Son teklif! Bir daha böylesini göremezsiniz." gibi cümlelerle yatırımcıları harekete geçirmeye çalışırlar. Fakat yasal yatırım firmaları ya da kişiler yatırımcıları harekete geçirmek için bu tip cümlelerle zorlamaz. Aynı zamanda bu "Dünyadaki en büyük ilk 50 bankasından birisiyiz", "En büyük 100 banka", "En iyi seçilen finansal kurum" gibi sahte beyan içeren mesajlara da sahiptirler.
-Çoğu zaman yapılan teklifin "özel" olduğu vurgulanır ve karşı tarafın bu özel teklifi kabul etmesi için kişiye özel bir teklif olduğunu vurgulayacak açıklamalar yapılır.
Çevrim İçi Yatırım Dünyasında Güvende Kalma Rehberi
Yatırımcılar Dolandırıcılıklar Karşısında Neler Yapabilir?
Dikkat en önemli şeydir. Artık herkes kolaylıkla web sitesi açabiliyor. Bu nedenle dolandırıcılar da kolaylıkla kendilerine ait bir web sitesi açabilir ve sahtekarlık yapabilirler. Fakat dolandırıcılar genelde aceleyle tasarlanmış siteler kullanırlar. Bu da sitelerin kalitesiz görünmesine yol açar. Genellikle yazım hataları, anlamsız yazılar, kötü tasarım ve kalitesiz fotoğraflar bu tip web sitelerinde yer alır. Bu nedenle web sitesinin kalitesi, yazım hataları gibi en ince detaylara kadar dikkat edilmelidir.
Teklif veren şirketi inceleyin. Çevrim içi ortamda bulduğunuz şirketi mutlaka araştırın. Şirketin mali tablolarını, yöneticilerini, finansal analizlerini inceleyin. Telefon numarası beyan edilmişse mutlaka arayıp görüşün ve teklifi doğrulayın. Yasal kurumlarla iletişime geçerek şirketin güvenilir olup olmadığını onaylayın.
Büyük teklifleri büyük çapta değerlendirin. İnternet forumları, spam e-postalar ve çevrim içi yatırım bültenleri dolandırıcıların sıklıkla kullandığı yerlerdir. Belki başınıza gelmiştir, bazı spam e-postalarda "Size özel teklif! Hemen üye olun, 100.000 dolar hediye!" veya "Bana yardım edersen sana 1 milyon dolar vereceğim" tarzı başlıklar olur. Bu tip e-postalar tamamen dolandırıcılık mahsulüdür.
Verileri kullanın. Yasal web sitelerinin yanında kurumsal haberlere, şirketin geçmiş performans verilerine, fiyat tekliflerine, bilanço analizlerine ve hisse senetleri verilerine mutlaka bakın. Teklif veren şirketle ilgili araştırma yapmayı ihmal etmeyin.
Önemli: Eğer bir teklif gerçek olamayacak kadar iyi görünüyorsa mutlaka sorgulayın.
Yatırım yapmak her şeyde olduğu gibi çaba gerektiren bir şeydir. Bu işin kolay bir yolu olmaz. Bir göz açıp kapamayla ya da yardım etmekle milyon dolarlar kazanılmaz. Çevrim içi ortamda dolandırıcıların sayısı belki de sayılamayacak kadar çoktur, ancak yatırımcı olarak kendinizi ve paranızı korumak için gereken her şeyi yapmalı ve dikkatli olmalısınız. Bu nedenle size gelen teklifleri kabul etmeden önce mutlaka araştırmanızı yapın ve şirketi teyit edin.