BUY ve SELL NE DEMEKTİR?

Finansal bir işlem yaptığınızda, bir varlığı 'satın alır' veya 'satarsınız'. Her piyasada bir alıcı ve satıcı vardır. Bu yazıda, finansal piyasalardaki alıcıların ve satıcıların arasındaki ilişkiyi ve piyasaların bu işlemden nasıl etkilendiğini öğreneceksiniz.

Buy ve Sell Nedir?

Bir "satın alma - buy" pozisyonu açtığınızda, esas olarak piyasadan bir varlık satın alırsınız. Pozisyonunuzu kapattığınızda, onu tekrar piyasaya "satarsınız - sell". Boğa olarak da bilinen alıcılar, bir varlığın değerinin artacağına inanırlar. Satıcılar - ya da ayılar - genellikle varlığın değerinin düşeceğini öngörerek işlem yaparlar.

Bir pozisyon açtığınızda, size iki fiyat sunulur. Piyasa fiyatının biraz üzerinde olan alış fiyatından işlem yapmak istiyorsanız, uzun (long) bir pozisyon açarsınız. Eğer satış fiyatından daha düşük (piyasa fiyatının biraz altında) işlem yapmak istiyorsanız, kısa (short) pozisyon açarsınız. Alış ve satış fiyatı arasındaki fark ise 'spread' olarak bilinir.

Uzun Pozisyon (Long) Nedir?

Geleneksel yatırımda uzun pozisyon, fiyatının artacağı beklentisiyle bir varlık satın alarak daha sonra bir kâr için aynı varlığı tekrar satmak anlamına gelir. "Long yapmak" tabiriyle de bilinir.

Uzun ve kısa pozisyonla ilgili detaylı bilgi için buraya tıklayabilirsiniz.

Long yapmak, fiziksel bir varlık satın almak demek değildir. Bazı türev varlıklar, dayanak varlığa sahip olmadan piyasada uzun pozisyon alma fırsatı verir. Sadece varlığın fiyatının artacağını tahmin etmeniz gerekir.

Örnek: Doların yükseleceğini düşünüyorsunuz ve elinizdeki TL'leri dolar yapmak istiyorsunuz. Yani bu işlemle artış fırsatını değerlendirmiş ve kar elde etmiş olursunuz. Elinizde 200 TL var ve 1 doların da 5 TL olduğunu varsayalım. Bu durumda satış yaptığınızda elinizde 40 dolar olur. Dolar yükseldiğinde (6 TL'ye çıktığını düşünelim) elinizdeki 40 doların değeri 40 x 6 = 240 TL edecektir. Yani 40 TL kar etmiş olursunuz.

İlginizi Çekebilir: Forex Nedir?

Kısa Pozisyon (Short) Nedir?

Kısa pozisyon, diğer bir deyişle "short yapmak - açığa satış", piyasalardaki diyat düşüşlerinden yararlanmak için kullanılan bir stratejidir. Short yaptığınızda, fiyatının düşmesi ümidiyle ödünç aldığınız varlığı satarsınız ve daha sonra kâr elde etmek için satın alırsınız.

Açığa satış, dayanak varlığın borç alınıp hemen piyasa fiyatından satılmasıyla gerçekleşir. Kısa pozisyon, fiyatın yükselmesi durumunda kâr ettiğiniz uzun pozisyonun tam tersidir.

Örnek: Elinizde 100 dolar olsun. Yakın zaman içinde doların değer kaybedeceğini öngörüyorsunuz. 1 $ = 1,5 TL olduğu dönemde düşüş beklentiniz iyice güçlendi ve elinizdeki 100 $'ı TL’ye çevirerek 150 TL'ye sahip oldunuz. Bir süre sonra dolar değer kaybeder ve 1 $ = 1.4 TL olur. Bu fiyat seviyesinde (1.4 TL’den) tekrar 100 $ alarak (140 TL karşılığında 100 $) kısa pozisyon yaparsınız ve bu hareketle 10 TL kazanç elde etmiş olursunuz.

Piyasalarda Uzun ve Kısa Pozisyon Alımı

Bir piyasada uzun veya kısa pozisyon almak istiyorsanız, bir CFD (fark kontratı) hesabı açabilirsiniz. CFD, bir varlıktaki pozisyonunuzun açılışı ve kapanışı arasındaki fiyat farkı için sözleşmelerin satın alınması (long) ve satılması (short) şeklinde işler.

CFD'ler (fark kontratları) türev ürünlerdir ve dayanak varlıkların sahipliğini almak zorunda kalmadan hisse, forex, endeks ve emtia gibi finansal piyasalarda işlem yapmanızı sağlar. Her iki yöntemde de kaldıraç kullanır, yani işlem yaparken sadece küçük bir marj (depozito) koymanız gerekir. Fakat bu, potansiyel kârınızı değil, aynı zamanda potansiyel kaybınızı da büyütebilir.

Alıcılar ve Satıcılar Piyasayı Nasıl Etkiler?

Alıcılar ve satıcılar bir varlığın arz ve talebini ve dolayısıyla fiyatını etkiler. Genel larak, herhangi bir zamanda iki gruptan birisi piyasada daha ağır basma eğiliminde olur ve bu da bir piyasanın fiyatlarının dalgalanmasının başlıca nedenidir. Alıcılar satıcılardan daha ağır bastığında piyasaya olan talep artar ve varlığın fiyatı yükselir. Tam tersi olduğunda ise arz artar ve varlığa olan talep azalırken fiyat da düşer. Arz ve talebin piyasaları etkileme şekli genellikle volatilite (oynaklık) olarak bilinir.

Özet

-Buy = Long = Al
-Sell= Short = Sat

-Finansal piyasalarda işlem yaptığınızda, bir finansal varlığı "satın alır - buy" veya "satarsınız - sell".
-Uzun pozisyon, varlık fiyatının artacağı beklentisiyle bir varlık satın aldığınızda gerçekleşir. Kısa pozisyon ise bir varlığın fiyatının düşeceği beklentisiyle satılmasıdır.
-CFD hesabı açarak uzun ve kısa pozisyon almayı kolaylıkla görüp öğrenebilirsiniz.
-Alıcılar satıcılardan çok olduğunda talep ve fiyat yükselir, satıcılar alıcılardan çok olduğunda arz artar, talep ve fiyat düşer.