BORSA YATIRIMININ 7 ALTIN KURALI

Borsa; hisse senetleri, borçlanma araçları, yatırım fonları ve petrol, altın gibi emtialarla alım/satım işlemlerinin yapıldığı düzenli ve denetlenen piyasalardır. Yatırımcılar genelde borsayı severler ve büyük bir heyecanla borsa dünyasına adım atmak isterler.

Peki borsa gerçekten böyle heyecanlı ve kolay bir şey midir? Yatırım yaptığınızda risklerle karşılaşmaz mısınız?

Tabii ki borsa risk taşır ve yatırımcıların da dikkatli olması gerekir. Bu konuda yatırımcılara düşen bazı görevler var -eğer paranızı kaybetmek istemiyorsanız :)

Sizler için borsada dikkat etmeniz ve iyice düşünmeniz gereken 7 önemli noktayı inceledim. Kalem defterler hazırsa başlayalım:

1."Buy Low, Sell High!"

Eğer hisse senetleri veya diğer menkul kıymetler hakkında konuşuyorsak, bu varlıkların fiyatı düşük olduğunda satın almalı ve fiyatları yükseldiğinde de satmalısınız. Örneğin, 1 Aralıkta 100 hisse senedi aldığınızı ve hisse başına 5 dolar ödediğinizi düşünün. Aynı hisse senetlerini 31 Aralıkta 7.25 dolara sattığınızı varsayarsak sadece 225 USD kazanırsınız. Bu belki size az bir miktarmış gibi görünebilir fakat yüzlerce ya da binlerce hisse alıp sattığınızı düşünün... İşte o zaman çok iyi kar elde edebilirsiniz.

Pek bir hissenin değerini nasıl anlarsınız? Bunun için hisseye sahip olan şirketi iyi incelemeniz gerekir. Hisse fiyatlarına sadece tek bir boyuttan bakmak ve anlık kararlar vermek yerine şirketin kar marjı, kazancı, büyüme oranı gibi verilere göz atmakta fayda var. Ayrıca hisse almak istediğiniz şirketi diğer şirketlerle karşışlaştırın. Karşılaştırdığınız şirketler aynı veya benzer sektörlerde olmalı.

2.Bildiğinizden Şaşmayın!

İş ve finans sektörüne dair bazı bilgilere mi sahipsiniz? Neden bu bilgileri kullanmıyorsunuz? Bildiğiniz şirketlere veya sektörlere yatırım yapmanız faydanıza olur çünkü gelir modellerini ve gelecekteki başarılar için beklentilerini daha iyi bilir ve anlayabilirsiniz. Tabii bu durumda her şeyinizi bildiğiniz tek şirkete de yatırmayın. Sadece bir veya çok az sayıda şirkete yatırım yapmak oldukça riskli olabilir. Bununla birlikte, tek bir sektörden değer elde etmek başarılı olma şansınızı da artıracaktır. Bu prensip ünlü yatırımcı Warren Buffett ile popüler halde geldi. Buffett, sadece anladığı ve bildiği iş modellerine sadık kaldı ve milyarlarca dolar kazandı.

3.Umut Fakirin Ekmeğidir Demeyin!

Yatırım yaparken kalabalığı takip etmek çok kolay ve çok caziptir. Sık sık başkalarının ne yaptığını ve ne hakkında konuştuklarını takip ederken yakalanırız. Ardından da hisse senetlerini diğer insanların fikirlerine göre alırız ya da satarız çünkü diğerleri öyle yapmıştır. Fakat ne yazık ki bu davranış para kaybetmenize yol açar. Başkalarının umutlarıyla kendinizi beslemeyin, kendi umudunuzu kendiniz yaratın.

4.Faiz Hakkında Bilgi Sahibi Olun

Tahvil fiyatları ve faiz oranları arasında ters bir ilişki vardır. Faiz oranları yükseldiğinde tahvil fiyatları düşer. Faiz oranları düştüğünde tahvil fiyatları yükselir. Sebebini de şöyle açıklayalım:

Tahvil faiz oranları geçerli piyasa faiz oranını yansıtır. Örneğin, %3 faiz oranıyla bir tahvil aldığınızı düşünün. Diğer yatırımlardaki faiz oranları %4'e çıkarsa ve siz %3'lük bir tahvilde takılı kalırsanız, hiç kimse % 4'lük faiz ödeyen başka bir tahvil alabilecekken sizden %3'lük bir tahvil almak istemeyecektir. Bu nedenle tahvilinizi satmak için fiyatını düşürmek zorunda kalacaksınız. Tersi durum, tahvil piyasası oranları düştüğünde de geçerlidir.

5.Bırakın Portföyünüz Renklensin!

Portföyünüzü çeşitlendirmek, yapabileceğiniz en doğru şeylerden birisidir. Çeşitliliğie sahip bir portföy ile yatırım riskiniz azalır. Bunu size şöyle anlatabilirim: 20 farklı şirketin her birine 5 dolar yatırım yapacak olsaydınız, ve yatırdığınız paraları kaybedecek olsaydınız tüm şirketlerin kepenkleri indirmesi gerekirdi. Peki şimdi de şu örneğe bakın: Yine aynı 100 doları sadece tek bir şirkete yatırırsanız ve o şirket de batarsa tüm paranız gider. Bu nedenle çeşitlendirilmiş yatırımlar birbirlerini korurlar ve birkaç şirketin düşük performansı nedeniyle sizi para kaybetmekten de alıkoyarlar.

-> Portföyünüzü nasıl çeşitlendirebilirsiniz?

Portföyünüzü iyi bir hisse senedi ve tahvil karışımıyla çeşitlendirmekle kalmayın. Mesela farklı ülkelerdeki farklı sektörlerden veya farklı büyüklükteki şirketlerden hisse satın alarak işi daha ileri boyuta taşıyabilirsiniz. Genellikle bir yatırım sınıfı düşük performans gösterirken, başka bir sınıf iyi performans gösterir. Tüm varlık sınıflarının aynı anda azaldığını görmek çok nadirdir. Bu nedenle çeşitlendirmek sizin lehinize olacaktır.

Birçok kişi dengeli ya da kararında bir portföyün % 60 hisse senedinden ve %40 tahvillerden oluştuğunu söyler. Eğer daha agresif olmak istiyorsanız portföyünüzde %80 hisse senedine ve %20 tahvile yer verebilirsiniz. Bu konuda yatırım danışmanınızdan da yardım alabilirsiniz.

6.Uzun Vadeli Yatırımı Tercih Edin

Kaliteli yatırım yapmak zaman ve çaba gerektirir. Herkes araştırma yapamaz ve değerlendirilen tüm şirketlerin dinamiklerini yeterince takip edemez. Birçok kişi, piyasadaki hareketlenmeleri tahmin etmeye çalışmak yerine "al ve tut" yaklaşımını benimsiyor -yani hisseyi alıyorlar, piyasaları takip etmeden neler olacağını bekliyorlar. Bu yaklaşım çoğu zaman uzun vadede işe yarar ancak sabır ve disiplin gerektirir. Bununla birlikte, kısa süreli yatırım yapmayı tercih eden kişiler de var. Ancak kısa vadeli yatırım, aşağıdaki nedenlerle uzun vadede başarıya yol açmıyor:

-Her hisse senedi alışınızda veya satışınızda, broker olarak bilinen yatırım aracı, sizi başka bir yatırımcıya bağlamak için kesinti yapar. Her gün çok fazla işlem yapıyorsanız, kârınızı azaltıp zararlarınızı büyütürseniz, bu kesintiler gerçekten artabilir ve cebinizi yakabilir.

-Birçoğu, piyasalarda ne olacağını tahmin etmeye çalışır ve bazıları -şansa- iyi tahminler yapar. Fakat araştırmalar bu taktiğin genellikle uzun vadede başarılı olamayacağını gösteriyor.

-Borsa uzun vadede yükselir. Yatırım yolu boyunca potansiyel düşüşler konusunda endişeleniyorsanız, borsaların yıllık grafiklerini bulun ve analiz edin.

7.Kısa Pozisyon Konusunu İyi Düşünün

Bu size riskten korunma stratejisi gibi gelebilir ama tam tersi bir duruma da yol açabilir. Bu nedenle kısa pozisyon için sadece deneyimli yatırımcılara uygundur demek yanlış olmaz. İşin özünü şöyle açıklayabiliriz: Bir varlığın/hissenin fiyatının artacağı konusunda bahiste bulunmak yerine, “kısa pozisyon” fiyatın düşeceğine yönelik bir bahistir. Örneğin,

Dolar fiyatının düşeceği beklentisi ile elinizdeki Dolar’ı Türk  Lira’sına çevirerek düşüş fırsatını değerlendirmiş olursunuz. Elinizdeki  25$ x 1$ = 5 TL takası ile 125 TL sahibi olmuş olursunuz. Açtığınız  Short pozisyon ile elinizdeki değer Dolar’ın değer kaybetmesiyle  birlikte tekrar alış yaparak 125 / 1$ = 4 TL ortalama 31,25$ değerine  ulaşır. Burada 6,25$(25TL) kâr elde etmiş olursunuz.*

Başlangıçta size yatırılan tutar ile sonunda ödediğiniz tutar arasındaki fark sizin kârınızdır.

Kurallar başlarda sizin için uygulaması zor gelebilir ama yatırım dünyasında olacaksanız mutlaka araştırmanızı yapmış ve oyunun kurallarını biliyor olmanız gerekir. Bunlar sizin için yeni değilse ve daha eğlenceli şekilde borsaya dair bir şeyler öğrenmek isterseniz "Her Yatırımcının İzlemesi Gereken 11 Film" adlı yazıma göz atmanızı öneririm. Mısırları patlatıp borsa, finans ve ekonomiye dair başarılı filmleri izleyerek hem eğlenecek hem de öğreneceksiniz.

Günümüz şartlarında borsa yatırımı -hatta yalnızca yatırım- yapmak için gerekli kaynağı sağlamak pek kolay değil. Zülfü Livaneli'nin Serenad kitabında dediği gibi:

"Borsa çökmüş, Türk lirası yerlerde sürünüyor. Herkes ağlarken ben nasıl para kazanabilirim ki?"

Bol kazançlı günler diliyorum hepinize.

Kaynaklar:

wikihow.com

https://medium.com/@ceyhun.ataykan/long-ve-short-uzun-ve-kısa-pozisyon-nedir-8c3e7044c6a4