AÇIK ve KAPALI UÇLU FON NEDİR?

Bireysel hisse senetleri veya tahvil satın almadan portföyünüzü çeşitlendirmek istiyorsanız, yatırım fonları sizin için iyi bir tercih olabilir. Hangi varlığa yatırım yaptığınızı bilmenin yanı sıra, açık uçlu veya kapalı uçlu bir fon alıp almadığınızı da bilmeniz gerekir.

Bunun için öncelikle açık ve kapalı uçlu fonların ne anlama geldiğine bir bakalım.

Açık Uçlu Fon Nedir?

Yatırım fonu satın aldığınızda, o fondaki hisseleri satın alırsınız. Açık uçlu fonlar her zaman yatırıma açıktır – bu nedenle adı açık uçlu fondur. Açık uçlu bir fonun işlem yapabileceği hisse sayısı üzerinde bir sınır yoktur. Böylece siz hisse satın aldığınızda daha fazla hisse oluşturulur. Eğer hisse senetlerinizi satarsanız, açık uçlu fon onları geri alacaktır.

Açık uçlu fon payları, net varlık değeri (NAV) olarak bilinen fiyatlarla satın alınır. Bu rakam, her işlem gününün sonunda fonda tutulan varlıkların toplam piyasa değerini, daha az borcu ve toplam ödenmemiş fon payı sayısına bölünmesiyle elde edilir.

Fonun dayanak varlıklarının piyasa değerleri günlük olarak hesaplanır. Dolayısıyla fon, hisse senetleri ve tahvillerin bir karışımını içeriyorsa, menkul kıymet ve tahvil stoklarının nihai kapanış fiyatı fonun piyasa değerini yükseltmek için kullanılabilir. Bu, işlem saatlerinde borsa fiyatları dalgalandıkça fonun NAV'sinin değişim gösterebileceği anlamına gelir.

Açık uçlu fon, yatırımcılara para biriktirmek ve belirli bir yatırım hedefini yansıtan çeşitlendirilmiş bir portföy satın almak için kolay ve düşük maliyetli bir yol sunar. Yatırım hedefleri, büyüme ya da gelir için yatırım yapmayı ve diğerlerinin yanı sıra büyük sermayeli ya da küçük sermayeli şirketlere yatırım yapmayı içerir. Yatırımcıların açık uçlu bir fona giriş yapmak için genellikle çok paraya ihtiyacı yoktur, bu da fonun tüm yatırımcılar için kolayca erişilebilir olmasını sağlar. Bir fonun yatırım yönetimi, bir fonun toplam varlıklarının belirtilen hedefe ulaşamayacak kadar büyük hale geldiğini gördüğü zaman fon yeni yatırımcılara kapatılır. Ekstrem durumlarda, bazı fonlar mevcut fon hissedarları tarafından ek yatırıma da kapatılabilir.

Açık uçlu fonlara örnek olarak geleneksel yatırım fonları ve borsada işlem gören fonlar (ETF'ler) gösterilebilir.

Açık Uçlu Fonların Avantajları ve Dezavantajları

Açık uçlu fonlar, yatırımcının bakış açısından kendi lehine çalışan bazı özelliklere sahiptir. En büyük avantajlardan biri erişilebilirliktir. Ayrıca, kapalı uç fonlar gibi, açık uç fonlar da profesyonelce yönetilir. Fonda tutulacak doğru yatırımı seçme yükü fon yöneticisine yüklenir. Tek yapmanız gereken hangi fona yatırım yapacağınıza karar vermek.

NAV günlük olarak yeniden hesaplandığından, bu fonlar işlem fiyatı söz konusu olduğunda da bir avantaja sahiptir. Bu, fiyatlandırma ve yerleşik getiriler konusunda bir miktar öngörülebilirlik ile fonun içinde veya dışında işlem yapmayı kolaylaştırabilir. Özetle:

Artıları;
-Portföy çeşitliliği sunar. Bu da riski azaltır.
-Profesyonel para yönetimi sağlar.
-Likiditesi yüksektir.
-Düşük yatırım maliyeti gerektir.

Eksileri;
-Günde sadece bir kez fiyatlandırılır.
-Yüksek nakit rezervi gerektirir.
-Aktif olarak yönetildiğinde yüksek ücret gerektirir.
-Kapalı uçlu fonlara kıyasla daha düşük getiri sağlar.

Kapalı Uçlu Fon Nedir?

Kapalı uç fonlarda sınırsız sayıda hisse yerine sabit sayıda hisse vardır. Fondaki hisseler satılırsa, yeni hisse senedi oluşmaz. Bu tür fonlar, bir şirket hisselerini ilk kez yatırımcılara açtığında görülür – yani halka arz ile ilişkilidir. Kapalı uçlu fon, fonun halka arzından sonra fiyatı artarsa, portföyde gelir elde etmek için yararlı olabilir.

Yatırım fonu gibi, kapalı uçlu fonlar da portföyü denetleyen ve aktif olarak varlık alıp satan profesyonel bir yöneticiye sahiptir. Hisse senetlerini bir aracı kurum aracılığıyla alıp satabilirsiniz, bu da her işlem için komisyon ücreti ödemek anlamına gelir. Borsada işlem gören bir fona benzer şekilde, fiyatı işlem günü boyunca dalgalandığı için özsermaye gibi işlem yapar. Ancak kapalı uçlu fon, halka arzdan sonra, fonun ana şirketinin ek hisse ihraç etmemesi bakımından benzersizdir. Bireysel hisse senetleri gibi, kapalı uçlu fon da sadece ikincil piyasada yatırımcılar tarafından alınabilir veya satılabilir. Sadece ikincil piyasada işlem yaptıkları için, kapalı uçlu fonlar da alım ve satım için bir aracı hesabı gerektirir. Açık uçlu bir fon genellikle doğrudan fonun sponsor yatırım şirketi aracılığıyla satın alınabilir.

Kapalı uçlu fonlar, açık uçlu fonlardan değerlenme konusunda farklıdır. Net varlık değeri yerine arz ve talep hisse senedi fiyatını etkiler. Bu, arz ve talep arasındaki dengeye bağlı olarak fonların gerçek değerlerinin üstünde veya altında fiyatlandırılabileceği anlamına gelir. Düşük arz ve yüksek talep, net varlık değerine kıyasla kapalı uçlu bir fonda prim ile sonuçlanabilir. Öte yandan, yüksek arz ve düşük fon talebi, hisse başına fiyatı düşürebilir.

Kapalı Uç Fonların Avantajları ve Dezavantajları

Kapalı uç fonların temel avantajı, daha yüksek getiri elde etme potansiyelidir. Hisse senedi fiyatlarının yükseldiği varsayıldığı zaman kapalı uçlu fonlar karlı olabilir. Bu fonlarda gün boyu hisse senedi gibi işlem yapabilir, fiyat hareketlerinden yararlanabilirsiniz. Yani açık uçlu bir fondan daha fazla fırsatınız vardır.

Bununla birlikte, kapalı uç fonlar daha yüksek risk potansiyeline sahiptir. Bu tür bir fon almayı düşünüyorsanız, ne satın aldığınızı gerçekten bilmeli ve emin olmak için iyi bir araştırma yapmanız gerekir. Bu hususta dikkate almanız ve sormanız gereken birkaç nokta bulunuyor:

-Fonun dayanak varlığı nedir?
-Fonun geçmiş performansı nasıl?
-Fon fiyatlandırması net varlık değerine kıyasla nasıldır?
-Fon temettü ödemesi yaptığında temettü getirisi nedir?
-Fonun taşıdığı borç miktarı ne kadar?

Hem açık uçlu hem de kapalı uçlu fonlarda maliyeti de göz önünde bulundurun. Her iki fon türü de, belirli bir gider ücreti alacaktır. Bu sayı ne kadar düşük olursa, getirilerinizi korumak da bir o kadar kolay olur. Özetle:

Artıları;
-Portföy çeşitliliği sağlar.
-Profesyonel yönetim imkanı sunar.
-Şeffaf fiyatlandırmaya sahiptir.
-Açık uçlu fonlara kıyasla daha yüksek getiri sağlar.

Eksileri;
-Volatiliteye maruz kalır.
-Açık uçlu fonlardan daha az likiditeye sahiptir.
-Yalnızca aracılarla sayesinde yatırım yapılır.
-Maliyetler yüksek olabilir.

Sonuç

Portföyünüz için açık uçlu veya kapalı uçlu fonlardan hangisini seçeceğiniz tamamen yatırım hedeflerinize bağlıdır. Risk toleransınızı, risk kapasitenizi, portföy çeşitlilik ihtiyaçlarınızı ve genel yatırım hedeflerinizi gözden geçirerek, kısa veya uzun vadede hangi fonların stratejinize en uygun olduğuna karar verebilirsiniz.

Kaynaklar:

https://keydifferences.com/difference-between-open-ended-and-closed-ended-mutual-funds.html
http://guides.wsj.com/personal-finance/investing/how-to-invest-in-a-closed-end-fund